Շվեյցարիայի Դաշնային խորհուրդը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության վերաբերյալ խաղաղության միջազգային համաժողով կազմակերպելու առաջարկով դիմել է կառավարությանը։
Ընդունված բանաձևով խորհրդարանականները կոչ են անում համաժողովը կազմակերպել որքան հնարավոր է շուտ՝ մեկ տարվա ընթացքում, հայտնում է «Ազատությունը»։
Համաժողովի նպատակն է «դյուրացնել Ադրբեջանի և Լեռնային Ղարաբաղի հայերի ներկայացուցիչների միջև պատմական հայ բնակչության անվտանգ և հավաքական վերադարձի շուրջ բաց երկխոսությունը՝ միջազգային դերակատների հսկողությամբ կամ ներկայությամբ»։
Խորհրդարանականները հիշեցնում են Արդարադատության միջազգային դատարանի կողմից 2023-ի նոյեմբերի 17-ի որոշումը, որը պարտավորեցրեց Ադրբեջանին պահովել այն մարդկանց վերադարձը, որոնք սեպտեմբերի 19-ից հետո հեռացել են Լեռնային Ղարաբաղից, եթե նրանք նման ցանկություն ունեն: Ընդ որում՝ Ադրբեջանը դա պետք է աներ արագ, անվտանգ ու առանց խոչընդոտների։
Նրանք նաև հիշեցրել են Եվրախորհրդարանի այս տարվա մարտի 12-ի բանաձևը, որով կոչ է արվում Ադրբեջանին թափանցիկ երկխոսության գնալ Ղարաբաղի հայերի հետ։
Նախագծի հեղինակներն ընդգծել են հակամարտությունը խաղաղ ճանապարհով լուծելու և Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության իրավունքները պաշտպանելու համար բանակցային նոր ձևաչափի անհրաժեշտությունը՝ նկատելով՝ «աշխարհաքաղաքական լարվածության պատճառով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կարողություններն այսօր խիստ սահմանափակ են»։
Խորհրդարանականները նաև ընդգծել են Շվեյցարիայի հաջող փորձը որպես չեզոք միջնորդ միջազգային հակամարտություններում՝ հիշեցնելով, որ 2009-ի հոկտեմբերին հենց «Շվեյցարիայի միջնորդությամբ են Հայաստանի և Թուրքիայի միջև ստորագրվել «Ցյուրիխյան արձանագրությունները», որոնք ուղղված էին երկկողմ հարաբերությունների կարգավորմանը»։
Ադրբեջանը 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Արցախի դեմ լայնամասշտաբ հարձակում է իրականացրել՝ ամբողջությամբ զանգվածային հրետակոծության տակ առնելով երկիրը։ Արդյունքում մեկ օր անց՝ սեպտեմբերի 20-ին ԱՀ իշխանություններն ընդունել են ռուսական խաղաղապահ առաքելության հրամանատարության առաջարկը կրակի դադարեցման վերաբերյալ՝ համաձայնվելով Բաքվի պայմաններին՝ ՊԲ զինաթափում ե Արցախի Հանրապետության լուծարում։ Սեպտեմբերի 24-ից արցախցիների բռնի տեղահանում է սկսվել, 100,000–ից ավելի մարդ է բռնի տեղահանվել Հայաստան: Ըստ որոշ տվյալների, Արցախում մոտ 20 հայ է մնացել։ Սեպտեմբերի 28–ին ԱՀ նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հրամանագիր է ստորագրել ԱՀ լուծարման մասին, որը ուժի մեջ է մտել 2024–ի հունվարի 1–ից։
