Ամերիկյան հեղինակավոր Axios պարբերականը գրում է, որ Թրամփն այսօրվա հավաքը որակել է «պատմական խաղաղության գագաթնաժողով»՝ իրեն ներկայացնելով որպես համաշխարհային գլխավոր խաղաղարար։
Ըստ պարբերականի՝ ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ կնքվելիք համաձայնագիրը նախատեսված է խաղաղություն ապահովելու համար, բայց նաև ունի զգալի տնտեսական բաղադրիչ։ Հայաստանը համաձայնել է թույլատրել իր տարածքով 43.5 կմ երկարությամբ միջանցքի անցկացում, որը կմշակվի ԱՄՆ-ի կողմից և կկոչվի «Միջազգային խաղաղության և բարգավաճման Թրամփի երթուղի»։ Այն կկապի Ադրբեջանի մեծ մասը թուրքական սահմանին գտնվող «փոքրիկ ադրբեջանական անկլավի» հետ, գրում է Radar Armenia-ն։
«Հետաքրքիրն այն է, որ միջանցքը թույլ կտա, որ մարդիկ և ապրանքները տեղաշարժվեն Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև և դրանից այն կողմ՝ դեպի Կենտրոնական Ասիա, առանց Իրանի կամ Ռուսաստանի միջով անցնելու։ Սա ներկայումս հնարավոր չէ, քանի որ հայ-ադրբեջանական սահմանը փակ է»,- գրում է պարբերականը։
Հրապարակման մեջ նշվում է, որ Իրանը կտրականապես դեմ է նախագծին, Ռուսաստանը նույնպես քննադատել է այն, մինչդեռ Թուրքիան կողմ է։
«Այս խնդիրը ապաշրջափակելով՝ ամերիկացիները տարեկան միլիարդավոր դոլարներ կշահեն նոր առևտրից։ Ռուսաստանը, Իրանը և Չինաստանը կորցնում են իրենց ազդեցությունը աշխարհի այն մասում, որ նրանք համարում էին իրենց սեփական տիրույթը»,- նշում է պարբերականը։
Axios-ն իր այս հրապարակման մեջ ընդգծում է, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցությունների ընթացքում Հայաստանը հրաժարվել է միջանցքի նկատմամբ իր երկարատև դիմադրությունից։
«Թրամփի վարչակազմի մասնակցությունը հակամարտությանը սկսվեց մարտին, երբ Սպիտակ տան հատուկ բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆը Մոսկվայից անսպասելի այցով ժամանեց Բաքու:
Ամերիկացի պաշտոնյան ասել է, որ Ուիթքոֆը ուղևորությունը կատարել է Կատարի կառավարության խնդրանքով, ինչը նրան դրդել է փորձել գործարք կնքել:
Ուղևորությունից հետո Ուիթքոֆն իր թիմում հատուկ պետական ծառայող Արիա Լայթսթոունին հանձնարարել է ղեկավարել դիվանագիտական ջանքերը: Լայթսթոունը հինգ ուղևորություն է կատարել տարածաշրջան՝ կողմերի հետ բանակցելու համար:
Լայթսթոունը Իսրայելում այն ժամանակվա դեսպան Դեյվիդ Ֆրիդմանի գլխավոր օգնականն էր «Trump 1.0» ծրագրում և մտերիմ է Թրամփի փեսայի՝ Ջարեդ Քուշների հետ:
Ինչպես է դա տեղի ունեցել. Թրամփի վարչակազմը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին առաջարկել է այն միտքը, որ համաձայնելով ԱՄՆ-ին թույլ տալ զարգացնել տարանցիկ միջանցքը՝ նա ձեռք կբերի ընկեր Վաշինգտոնում և հզոր բուֆեր՝ ընդդեմ Ադրբեջանի հետագա ցանկացած ներխուժման»,- գրում է պարբերականը։
Օգոստոսի 8–ին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Սպիտակ տանը կընդունի ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին ու Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին։ Առանձին հանդիպումներին կհաջորդի եռակողմ հանդիպումը։ Թրամփը հայտարարել է, թե Փաշինյանն ու Ալիևը պաշտոնապես խաղաղություն կկնքեն։ Ստորագրվելու են նաև այլ փաստաթղթեր։
